Życie pisze różne scenariusze. Nie ulega wątpliwości, że dla osób odbywających karę pozbawienia wolności w warunkach zakładu karnego czas biegnie nieco inaczej. Osoby te, siłą rzeczy, pozbawione są możliwości aktywnego uczestniczenia w życiu rodzinnym, spędzania swobodnie czasu, robienia wielu rzeczy, które dla innych osób wydają się być oczywiste.
Pomimo przebywania danej osoby w zakładzie karnym, świat nie zatrzymuje się, biegnie swoim rytmem. I tak np. skazanemu rodzi się dziecko, jego córka wychodzi za mąż, czy umiera osoba najbliższa.
Zdarzeń losowych, w których nie wyobrażamy sobie nie uczestniczyć jest naprawdę sporo, dlatego kodeks karny wykonawczy przewiduje możliwość udzielenia zezwolenia na chwilowe opuszczenie zakładu karnego celem umożliwienia udziału w najważniejszych wydarzeniach z życia rodziny.
Zgodnie z treścią art. 141a k.k.w. dyrektor zakładu karnego może udzielić skazanemu zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego pod konwojem funkcjonariusza Służby Więziennej, osoby godnej zaufania lub samodzielnie, na czas nieprzekraczający 5 dni, w celu odwiedzenia poważnie chorego członka rodziny, uczestnictwa w pogrzebie członka rodziny oraz w innych wypadkach szczególnie ważnych dla skazanego.
Komentowany przepis przewiduje szczególny rodzaj zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego, które jest uzależnione od wystąpienia po stronie skazanego wyjątkowych sytuacji, tj. poważnej choroby lub śmierci członka rodziny, oraz sytuacji określonych przez ustawodawcę wyrażeniem „wypadki szczególnie ważne dla skazanego”.
Pojęcie wypadków szczególnie ważnych dla skazanego jest szerokie i każdorazowo podlega ocenie. Przyjmuje się, że zwrot ten należy interpretować z jednej strony jako wypadki losowe, z drugiej zaś jako wypadki związane z sytuacją rodzinną i osobistą skazanego.
Najczęściej do takich szczególnie ważnych przypadków należy :
- ważne wydarzenia rodzinne dotyczące osób najbliższych dla skazanego, np.: narodziny dziecka, chrzciny, sakrament pierwszej komunii, ślub dziecka;
- wypadki losowe dotyczące mienia skazanego, np. : pożar domu, gospodarstwa, powódź lub inny kataklizm;
- ważne wydarzenia dotyczące samego skazanego, np. egzamin końcowy, konieczność uczestnictwa w istotnej transakcji majątkowej
Dyrektor zakładu karnego może zatem podjąć decyzję o zezwoleniu na opuszczenie zakładu karnego. Co istotne, w decyzji określa się czas trwania przepustki, który nie może być dłuższy niż 5 dni.
Zgodnie z przepisem, Dyrektor może nakazać, aby skazanemu towarzyszył funkcjonariusz Służby Więziennej, bądź osoba godna zaufania (taka, którą zakład karny darzy zaufaniem i która daje gwarancję, że skazany powróci do zakładu). Możliwym jest także, że Dyrektor wyrazi zgodę na samodzielne opuszczenie zakładu.
Ocenę, czy zachodzi „potrzeba” konwoju lub asysty, pozostawiono administracji zakładu karnego, bowiem oczywistym jest, że to ona najlepiej zna skazanego i jego skłonności.
Przed udzieleniem skazanemu zezwolenia sporządza się obligatoryjnie prognozę kryminologiczno-społeczną (opinię o skazanym). Jeżeli sytuacja jest pilna (np. ze względu na zbliżający się termin uroczystości lub na pogarszający się stan zdrowia członka rodziny), zakres prognozy może być ograniczony do niezbędnego minimum.
Złożony wniosek o wyrażenie zgody na opuszczenie Zakładu, jak wspomniano wyżej, podlega ocenie. Dyrektor rozważa nie tylko czy zachodzi ważny powód (dlatego do wniosku warto załączyć jakieś dowody na to, że dana okoliczność ma miejsce), ale także to, czy skazanego można obdarzyć zaufaniem (czy powróci z przepustki i wykorzysta ją zgodnie z jej przeznaczeniem).
Jeżeli dyrektor wyda decyzję negatywną istnieje możliwość zaskarżenia jej do Sądu.
Istotnym jest, że opisywana niniejszym wpisem instytucja ma zastosowanie do wszystkich osadzonych – także tych odbywających karę w zakładzie karnym typu zamkniętego, również uważanych za najbardziej niebezpiecznych.
Udzielenie zezwolenia, tymczasowo aresztowanemu mającemu prawa i obowiązki skazanego odbywającego karę pozbawienia wolności wymaga dodatkowo wydania zarządzenia o zgodzie przez organ, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje.
W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, zachęcam do kontaktu !